Kan je je aandacht niet bij de les houden? En waarover ging die vergadering van afgelopen dinsdag weer? Word je vergeetachtig met de leeftijd? Of ligt het aan de afleidingen van de sociale media? En kunnen we er iets aan doen?

Mark Tigchelaar laat aan de hand van nieuw wetenschappelijk onderzoek en voorbeelden uit de praktijk zien hoe we weer grip op onze focus krijgen. Het effect is dat we weerbaarder worden tegen stress, productiever zijn en meer aanwezig in het nu. Rust, overzicht en controle. Ik haal er alvast wat inzichten en tips uit:

Ons brein werkt als een soort radar en het komt erop aan het optimaal af te stemmen om betere focus te krijgen. Dat je hersenen voortdurend signalen oppikken, besef je als tijdens een feestje plots ergens je naam hoort vernoemen. Men noemt dat ook het “cocktailparty-effect”. Je pikt niet zomaar alles op– dat Marlies zwanger is van haar vierde heb je namelijk niet gehoord. Enkel wat voor jou van belang was, werd doorgegeven aan je bewuste aandacht.  Daarom is het soms moeilijk om je te concentreren als er rondom je nog mensen bezig zijn met projecten waar jij ook aan werkt. Te vaak ben je afgeleid omdat je hersenen iets wat relevant is voor jou onder de aandacht brengen.

Om optimale focus te hebben is het belangrijk om ervoor te zorgen dat je hersenen optimaal ingezet worden. Dat wil zeggen, dat ze zich enerzijds niet mogen vervelen maar anderzijds is ook overprikkeling niet goed. Zo is het bijvoorbeeld goed om tijdens een lange vergadering poppetjes te tekenen. Als onze hersenen aan de informatie uit de vergadering niet voldoende uitdaging hebben, gaan ze afdwalen naar omgevingsgeluiden of we beginnen na te denken over onze boodschappen. Een simpel taakje zoals doodelen is net voldoende om onze hersenen alert te houden zonder af te dwalen. Maar het tekenen van een getrouw portret van onze baas of leerkracht is dan weer geen goed idee omdat we dan moeten gaan wisselen tussen de taken. Het tekenen van een portret vraagt immers teveel aandacht om te kunnen combineren met het luisteren naar de les of de vergadering zodat we voortdurend van de ene activiteit naar de andere moeten switchen, wat niet bevorderlijk is voor onze focus.  Want we kunnen maar één ding bewust tegelijk doen (vrouwen inbegrepen!)

En hoe zorgen we voor goede pauzes: niet door te gaan scrollen op social media of spelletjes te spelen op gsm.  Deze activiteiten ontspannen niet maar vragen om weer informatie op te nemen, meer focus dus in plaats van pauze.  Wat we beter doen is gaan dagdromen of wandelen, in ieder geval iets waar we onze aandacht niet gericht voor moeten inzetten. Dat maakt het achteraf weer makkelijker om te focussen.

Leestip: Mark Tigchelaar en Oscar de Bos, Focus aan/uit. Dicht de 4 concentratielekken en krijg meer gedaan in een wereld vol afleiding, Amsterdam, 2019.

Continue reading “Weet je hoeveel ik van je hou?” →

Vaak zijn we het slachtoffer van ons eigen denkproces zonder het te beseffen.  We hebben bepaalde overtuigingen over mensen of situaties waardoor we onszelf ongelukkig maken.  Om hieruit te ontsnappen, is het nodig de zaken op een  andere manier te bekijken, maar dat is zoals jezelf aan je haren uit het moeras trekken.  Katie Byron verzon een simpele maar heel effectieve methode om je daarbij te helpen.

Katie Byron belandde op haar 43^ste in een depressie, had pleinvrees, een eetstoornis en ze was verslaafd aan codeïne en alcohol.   Tijdens deze lijdensweg kreeg ze een aantal inzichten, die haar er boven op hielpen.  Ze zag in dat leiden een keuze is en dat je je gedachten niet hoeft te geloven.  Aan de hand van vier simpele vragen kon ze zichzelf uit het moeras trekken en sindsdien hebben deze vragen al ontelbare mensen geholpen om hun problemen in een nieuw licht te zien, zodat ze niet meer hoeven te lijden.

Je vindt op youtube heel wat filmpjes waarin je kan zien hoe mensen geholpen worden met deze simpele methode: twee voorbeelden met Nederlandse ondertitels:  https://www.youtube.com/watch?v=eftzfxp-1KE

https://www.youtube.com/watch?v=6WQQV8CTU88

Nieuwsgierig om je eigen verhaal en gedachten uit te dagen? … Op Katies site staat alles uitgelegd zelfs in het Nederlands.  http://thework.com/sites/thework/nederlands/  maar ze heeft ook heel wat goeie boeken geschreven.

Dat beweert Ruben Mersch in zijn boek ‘Iedereen heeft altijd gelijk’[1].  Het aantal ijsberen in Hudson Bay (Canada) bedroeg in 1981 500 en in 2004 was dat gestegen tot 950.  Volgens hem is het ook een feit dat de uitstoot van CO2 de aarde groener maakt…

Op de volgende bladzijde verklaart hij dat hij voor de telling van de ijsberen ook had kunnen starten in 1981 in plaats van in 1987 en dan blijkt dat de 1200 ijsberen in Canada in 1981 geslonken zijn tot 950 in 2004 en als we kijken naar de wereldwijde populatie moeten we vaststellen dat er in 2009 van de negentien bestaande ijsberenpopulaties acht in aantal waren afgenomen, eentje toegenomen en  drie stabiel bleven.  Over zeven populaties zijn te weinig gegevens.

En wat de uitstoot van CO2 betreft, stelt hij vast dat het positieve effect van een groenere aarde niet betekent dat er geen nadelen aan verbonden zijn.

Een mooie illustratie van het feit dat we allen eerst op basis van ons buikgevoel en bij welke groep we horen (links, rechts, groen, liberaal etc.) een etiket plakken op bepaalde info.  Zo zullen we als groene jongen ‘recycling, ‘windenergie’ een positief etiketje geven terwijl ‘industrie’ en ‘ggo’s’ als negatief worden gelabeld.  Op dezelfde manier zal ‘groei’ en ‘industrie’ positief worden gelabeld door mensen met een eerder rechtse opinie.    Het etiketje toekennen gaat automatisch, pas daarna zoeken we de bewijzen die passen: willen we bewijzen dat de ijsberenpopulatie daalt of stijgt?  Willen we CO2-uitstoot negatief zien of positief?

Wat Darwin schreef in zijn autobiografie is daarom geen slecht idee: “Ik heb, gedurende vele jaren, een gouden regel gevolgd, namelijk dat zodra ik een feit, een nieuwe observatie of een gedachte tegenkwam die mijn theorieën tegensprak, ik deze zo snel mogelijk moest noteren; want de ervaring heeft mij geleerd dat ik dat soort feiten of gedachten veel sneller vergat dan feiten of gedachten die mijn theorie ondersteunden”[2]

In dit tijdperk van sociale media waar alles sowieso al vooraf gefilterd wordt bij je profiel, ben ik wel eens nieuwsgierig wat een berichtje met deze titel teweegbrengt en bij wie…:-)

[1] Ruben Mersch, “Waarom iedereen altijd gelijk heeft, Amsterdam, 2016 blz. 158-161

[2] Citaat overgenomen uit Ruben Mersch, “Waarom iedereen altijd gelijk heeft, Amsterdam, 2016 blz. 160-161

Het verdwenen zelf, Herstellen van narcistische mishandeling, werkboek, door Iris Koops, Zwaag, 2016

Voor wie gelooft in de goedheid van de mens – zoals ikzelf – was het een ontstellende vaststelling dat psychopaten en narcisten niet enkel rariteiten zijn uit de misdaadgeschiedenis, maar ook mensen van vlees en bloed uit onze dagelijkse realiteit.   En dat die normaal uitziende–meestal charmante –  mensen talloze onschuldige slachtoffers maken, eenvoudigweg door hen psychisch leeg te zuigen en genadeloos te manipuleren en uit te buiten.

Hoe dat precies gebeurt en wat het effect is op slachtoffers wordt door Iris Koops – zelf een slachtoffer – helemaal uit de doeken gedaan.   Voor wie het meemaakte, als slachtoffer of als omstander is de herkenning heel groot.   Voor wie er nog niet mee te maken had, is het boek een unieke kijk in de gestoorde wereld van narcisten en psychopaten en hoe zij sterke en onafhankelijke mensen zover krijgen om net zoals bij het Stockholm syndroom (waarbij gijzelaars zich volledig gaan identificeren met hun gijzelnemer)  loyaliteit voor hen te ontwikkelen en zichzelf volledig verliezen.

Enkele citaten om te illustreren:

Over de mishandeling:

“Normaal zou je zeggen; als je gevangen zit is de enige plek waar je nog vrij bent; je gedachten en gevoelens.  Dat wat zich van binnen afspeelt.  Niemand kan daarbij.  Dit geldt dus niet voor narcistische mishandeling.  Je bent ook psychisch gevangen: je wordt volledig overgenomen.  De narcist heeft een satellietstation van je gemaakt.  “ (p 122)

“Door de onterechte beschuldigingen roept de narcist heftige gevoelens in je op.  Jouw neiging jezelf te verdedigen staat voor hem gelijk aan schuld bekennen.  Het is heel belangrijk om hier uit te blijven.  De narcist wint een dergelijke strijd altijd, en het is hem daar om te doen.  Als slachtoffer ga je op je tenen lopen, zo bang ben je dat je gedrag weer munitie oplevert voor een volgende aanval.  De aanvallen zijn een perfecte methode om je loyaal te houden.  Want als je na die aanval je gedrag aanpast, dan is het weer “goed”.  Een belangrijk inzicht is dat er altijd naar munitie gezocht zal worden.  De narcist zoekt doorlopend naar materiaal om je te kunnen bijsturen, zodra je “tegenwerkt”.  Geen materiaal verschaffen, dus precies de persoon worden die hij wil, heeft een groot nadeel: je verkoopt je ziel.” (p54-55) 

Over het proces naar herstel:

 “De narcist of psychopaat in je leven probeerde je altijd het gevoel te geven dat jij als mens niet deugde.  Zolang je nog in dat land van de duisternis zit, loop je aan iedereen te bewijzen dat je echt wel deugt. “ (p 207)

“Alles wat je nodig hebt om met jezelf om te kunnen gaan zit in jezelf, je moet het alleen weten te ontsluiten en weer opnieuw vertrouwen in jezelf krijgen.  Je Zelf heeft je nooit werkelijk verlaten, het was tijdelijk verdwenen.  Hoe alleen je je ook hebt gevoeld en ook geweest bent, je bent wel weer teruggekomen.  En dat is knap.” (p 107)

“Ze kan zich eindelijk veilig weten, omdat de deur van haar kerker is opengezet.  Vraag haar niet in één keer naar buiten te komen.  De deur staat eerst op een kiertje, zodat er een bundeltje licht naar binnen valt.  De deur zal steeds verder opengaan.  Laat haar zelf komen, voetje voor voetje, want haar vertrouwen is zo beschaamd.  Laat haar zelf weer dat vertrouwen voelen; zit daar gewoon met open armen.  Ze weet je te vinden.  Laat haar haar geheim met je delen, dat geheim dat haar verkilde tot op het bot.  Zeg haar dat het niet waar is.  Ze is niet slecht, ze is niet stout, ze is goed en lief en bijzonder.  Zeg haar dit tot ze het zelf kan voelen, het zich weer herinnert.  Want ze wist het wel.  Zij werd alleen gedwongen de leugens te geloven.  Verbind je met haar, want zij is onvoorwaardelijke liefde.” (p 107)

Meer informatie over herstel na narcistische mishandeling en voor bestelling van het boek vind je hier: https://het.verdwenenzelf.nl

Er was een tijd dat ik het verschrikkelijk vond om voor mezelf op te moeten komen, bijvoorbeeld in een restaurant als ik niet kreeg wat ik bestelde.   Of als ik terug naar de winkel moest met een toestel dat niet naar behoren bleek te functioneren.   Ik vond het eng om zoals mijn grootmoeder aanraadde “maar eens goed luid te protesteren zodat alle klanten het konden horen”.

Tot ik het boek van Theo De Gelaen[1] las…  Wat mij hielp was het inzicht dat je helemaal niet de helleveeg moet uithangen, integendeel.  Door vriendelijk te protesteren, bewijzen we de andere ook een dienst!   Dat was nieuw voor me.  Maar als je erover nadenkt, klopt het wel.    Wanneer je niet tevreden bent van de maaltijd en je blijft gewoon weg uit dat restaurant, weet de kok ook niet wat het probleem is en kan hij het ook niet oplossen.  Door op een vriendelijke manier te wijzen op het probleem, geef je hem een kans om de zaak recht te trekken en een klant te houden.  Zo had ik het zelf nog nooit bekeken.  Met deze insteek was ik sindsdien in staat om op een vriendelijke manier mijn ongenoegen duidelijk te maken en meestal heeft me dat veel goodwill van de tegenpartij opgeleverd.

Het boek van Theo De Gelaen legt ook uit waarom zo’n simpele trukjes als op je lichaamstaal letten enz. eigenlijk niet helpen, als dat niet van binnenuit komt.   Het boek legt uit hoe het versterken van je zelfbeeld en vertrouwen de basis is voor goede assertiviteit en hoe je dat ook aan je kinderen kan doorgeven.  Erg waardevol waren ook de voorbeelden van verbale reacties.  Het zijn verschillende situatiebeschrijvingen, waarbij hij telkens zegt wat de weinig assertieve, de manipulatieve, agressieve en assertieve reactie is.

Ik geef een voorbeeld dat ik onlangs zelf meemaakte.

Een vriendin vraagt of ze een boek van me kan lenen.  Nu heb ik al vele keren boeken uitgeleend en ze vaak niet teruggekregen – meestal niet uit slechte wil -maar vaak doordat het door mezelf of beiden vergeten werd.  Bovendien was het boek dat ze me vroeg een boek dat ik regelmatig raadpleeg en dus niet graag uitleen.  Mogelijke reacties:

1. Niet-assertieve reactie: ik leen haar mijn boek. Ten slotte is ze een goede vriendin en wil ik haar niet kwetsen door mijn weigering
2. Manipulatieve reactie: Ik vertel dat ik het boek niet meer heb (terwijl dat eigenlijk niet zo is)
3. Assertieve reactie: Ik vertel dat ik uit principe geen boeken uitleen, maar dat ik haar wel wil helpen door bv. goeie websites over het onderwerp door te sturen
4. Agressieve reactie: Ik zeg botweg dat ze ’t zelf maar moet kopen

In werkelijkheid was mijn reactie een mengeling van A en D.  Ik zei dat ik ’t haar wel wilde lenen op voorwaarde dat ze ’t zeker zou teruggeven.  Dat was niet zo’n goede reactie, want ze merkte wel mijn onwil…  Een tip is dus nog, dat je best wel voor een aantal situaties je reactie vooraf bedenkt zodat je niet overvallen wordt en fout reageert.

[1] Theo De Gelaen, Weerbare ouders, weerbare kinderen, Tips voor assertieve weerbaarheid, 1997.

• Manage je kids: vraag hen of ze één bloemkoolroosje willen of twee. Zo heb je er al voor gekozen dat ze bloemkool eten maar hebben ze de illusie daar zelf voor gekozen te hebben.   Je kan dit ook gebruiken om hen te laten opruimen: “ruim je eerst de puzzel op of help je mij mee de tafel dekken?”
• Verzeker je van hulp: als je iets nodig hebt van iemand, stel dan je vraag en begin alvast zelf ‘ja’ te knikken. Zo denken ze dat je een waarheid verkondigt en is men al automatisch geneigd om ook te gaan knikken.
• Gebruik de vadertruc: als men je niet ernstig neemt, zeg dan dat wat je te vertellen hebt een wijze raad van je vader was. Mensen hebben de neiging om vaderlijk advies serieus te nemen.
• Ontmasker je stalker: als je denkt dat iemand je voortdurend in ’t oog houdt, geeuw dan eens. Vermits geeuwen aanstekelijk is, weet je direct of je inderdaad in de gaten werd gehouden en door wie.
• Geraak van je oorwurm af: blijft er weer een kerstliedje in je hoofd hangen… volgens het Zeigarnik-effect blijven je hersenen bezig met wat nog niet af is. Ga in gedachten naar het einde van het liedje en je stopt de loop.  Als dat niet helpt, kan je ook kauwgum eten omdat het kauwen in je hersenen interfereert met je innerlijke stem en dus ook komaf maakt met de muzikale wurm.