‘Wiens brood men eet, diens woord men spreekt’ (spreekwoord)

Als kind kregen we te horen dat spinazie goed is voor ons ijzergehalte, dat we sneller groeien van melk en ontbijtgranen, dat we slim worden van vis… Ondertussen drinken we massaal light-cola en vervangen we echte suiker met suikervervangers.  We kiezen voor margarine in plaats van boter en wie allergisch is aan gluten, kan uit een heel gamma aan dieetproducten kiezen. Calorieën tellen en sporten helpt ons ons gewicht op peil te houden. We eten minder vlees en vet of kiezen voor biologische producten. En toch worden we met zijn allen steeds dikker…

Gezond eten?

Een jaar geleden begon ik een voedselchallenge van 90 dagen waarin je proefondervindelijk ervaart wat voedsel met je gezondheid en welbevinden doet.  In dit programma krijg je elke week een nieuwe opdracht om te experimenteren met voedsel en stelselmatig worden bepaalde voedingsmiddelen of producten toegevoegd of weggelaten. Ergens halverwege had ik de merkwaardige ervaring dat ik me quasi permanent verzadigd voelde en als ik nog honger had was het een veel authentieker gevoel dan vroeger toen ik om de haverklap ‘een hongertje in iets’ had. Mijn behoefte aan snoep was totaal verdwenen en daarvoor kwam nu een enorm gevoel van rust in de plaats. Ik was blijkbaar ontsnapt aan de greep van de verslavende voedingsindustrie.

Propaganda van de voedingsindustrie

Tim Spector legt in zijn boek ‘Ingelepeld’ uit hoe de voedingsindustrie ons voortdurend misleidt. De voedingconglomeraten hebben gigantische budgetten voor marketing en voor lobbying bij de overheid. Daarom investeren ze massaal in onderzoeken om ons te overtuigen hun producten te kopen. Die onderzoeken zijn vaak gebaseerd op te kleine steekproeven of foute interpretaties. Zo is veel van wat ons verteld is over voeding misleidend of zelfs gevaarlijk en ook de overheid neemt deze foute adviezen over. De fabrikanten van ontbijtgranen zullen bijvoorbeeld maar wat graag bewijzen dat ontbijten echt wel noodzakelijk is voor de gezondheid.

Vanuit de strategie van de voedingsindustrie is het overigens wel winstgevend om de producten zo te maken dat we er meer van willen gebruiken. Dus werden de verslavende ingrediënten zoals suikers en suikervervangers opgevoerd terwijl de echte voedingswaarde daalde.  Er ontstaan producten waar je altijd meer van wil eten omdat ze nauwelijks verzadigen. Zo gaan we ons allemaal continu overeten terwijl we toch ondervoed blijven.

Komaf met voedingsmythes

Tim Spector maakt komaf met heel wat voedingsmythes maar hij loopt niet in de valkuil om richtlijnen te gaan geven die op iedereen van toepassing zouden zijn. Die zijn er immers niet. Dat zou hetzelfde zijn als zeggen dat iedereen schoenmaat 40 moet gaan gebruiken. Ieders lichaam is anders, ook wat voeding betreft. Er bestaat dus geen ideaal dieet voor iedereen. Maar een kritische blik op de propaganda van de voedingsindustrie is al een stap in de goede richting.

Leestip: Tim Spector, Ingelepeld, Waarom maar weinig klopt van wat ons over voedsel is verteld, Uitgeverij Nieuwezijds, Amsterdam, 2021.