Vlindereffecten

“Het leven is óf een gedurfd avontuur óf niets.” – Helen Keller¹

Spontaniteit en improvisatie is leuk – op vakantie bijvoorbeeld – wanneer je niets hoeft te plannen en gewoon kan doen waar je zin in hebt. Maar in je dagelijkse leven weet je toch graag waar je aan toe bent en wat je te wachten staat. Waar zal je dit jaar eens naar op reis gaan? En wat ga je met de feestdagen doen? Je houdt van verrassingen, maar enkel als ze aangenaam zijn, toch?

Toch kan onzekerheid wel voordelen hebben. Hier zijn zeven redenen waarom onzekerheid eigenlijk goed voor je kan zijn.  

1. Het bevordert je flexibiliteit

Onzekerheid dwingt je om je aan te passen aan nieuwe situaties. Denk bijvoorbeeld aan die keer dat je een onverwachte omweg moest maken en hoe je verrassend snel een nieuwe route vond? Zo’n uitdaging dwingt je om snel en efficiënt te reageren in onvoorziene situaties. Deze ervaring leert je dat je flexibel kan zijn.   

2. Het stimuleert je creativiteit

Als je niet voorbereid bent op wat je te wachten staat, kan je vaak niet terugvallen op je beproefde recepten. Je wordt gedwongen om buiten de gebaande paden te denken en te improviseren. Dat kan leiden tot meer creativiteit. Het is als koken zonder recept en misschien ontdek je dan een verrassende maar heerlijke nieuwe smaakcombinatie, die je anders nooit had overwogen.

3. Je leert beter loslaten

Onzekerheid leert je ook dat niet alles binnen je controle ligt. Denk aan die keer dat de zaken anders verliepen dan je verwacht had. Door te accepteren dat sommige dingen gewoon gebeuren, kun je de stroom van het leven omarmen en beter loslaten.

4. Je bent meer in het nu

Een onzekere toekomst leert je het huidige moment te waarderen. Dit kan leiden tot een dieper bewustzijn van het nu en een grotere waardering voor de kleine dingen in het leven, zoals het waarderen van een onverwachte zonnige dag of het genieten van een ongepland bezoek.

5. Het versterkt je oplossend vermogen

Onzekerheid is als een mentale workout. Het daagt je uit om problemen op nieuwe manieren op te lossen waardoor je denkvermogen en aanpassingsvermogen worden versterkt. Je wordt dus niet enkel creatiever maar ook efficiënter in het vinden van oplossingen.

6. Het moedigt aan tot zelfontdekking

Wanneer je geconfronteerd wordt met onzekerheden, wordt je misschien ook met jezelf geconfronteerd. Je wordt dan verplicht om prioriteiten te stellen en zo kan je ontdekken wat echt belangrijk voor jou is en welke waarden je wil uitdragen.  

7. Het bouwt je veerkracht op

Onzekerheden gaan vaak hand in hand met angsten. Door deze angsten aan te gaan, bouw je innerlijke krachten op. En deze veerkracht helpt je om toekomstige uitdagingen met meer vertrouwen tegemoet te treden.

Ten slotte

De onzekerheden en inherente onvoorspelbaarheden van het leven bieden je kansen voor groei, te leren en authentiek leven. Wanneer je weer voor een onzekerheid staat, herinner jezelf er dan aan dat dit een kans is voor persoonlijke ontwikkeling.

Wanneer heeft onzekerheid jou verrijkt of een nieuwe dimensie in je leven gebracht?

1. Helen Keller (1880-1968) was een Amerikaanse auteur en activiste. Doof en blind vanaf haar 19e maand, overwon ze deze beperkingen met de hulp van haar lerares Anne Sullivan. Keller werd de eerste doofblinde persoon die een Bachelor of Arts-graad behaalde en zette zich in voor de rechten van mensen met een handicap.
   ↩︎

Wie kent het niet, uitstelgedrag? Voor mij zijn het vooral huishoudelijke taken die blijven liggen, stapels ongestreken wasgoed die me verwijtend aankijken. Ik blijf het maar voor me uitschuiven. Maar wist je dat er verschillende types uitstelgedrag zijn en dat ze elk een eigen specifieke aanpak vergen? Hieronder verkennen we de meest voorkomende types en hoe je ze te slim af kunt zijn.

1. De Perfectionist

Type: Als perfectionist ben je altijd bang dat het resultaat toch nog niet helemaal perfect zal zijn. En dat kan leiden tot verlamming. Of je blijft schaven aan je werk en zo boek je nooit echt vooruitgang.   

Strategie: Het kan helpen om concrete en haalbare doelen te stellen en je te richten op ‘goed genoeg’. Bepaal een tijdskader waarbinnen je de taak af zult ronden en herinner jezelf eraan dat je nog altijd verbeteringen kan aanbrengen nadat het werk is voltooid. Dit maakt de weg vrij om je projecten te voltooien zonder verstrikt te geraken in eindeloze revisies.

2. De Dromer

Type: Ben je een dromer die vooral goed is in het bedenken van ideeën en plannen maar vind je het moeilijk om over te gaan tot de uitvoering? Misschien blijft je project een mooi plan in je hoofd en kom je nooit tot een resultaat.

Strategie: Doorbreek je patroon eens door te werken met actieplannen. Schrijf al de taken op en bepaal deadlines. Focus daarna op één project tegelijk en verbind jezelf aan een kleine dagelijkse inspanning richting je doel.

3. De Burnout-uitsteller

Type: Als je je snel overweldigd voelt door zelfs de kleinste taken, weet je vaak niet hoe eraan te beginnen. Alles lijkt je teveel en daardoor besluit je misschien dat je er beter helemaal niet aan begint. Je uitstelgedrag komt voort uit diepe vermoeidheid en het gevoel dat je batterijen leeg zijn.

Strategie: Gebruik de vijf-minuten-regel: begin met het opdelen van de taak in kleinere, meer beheersbare stukken en besteed slechts 5 minuten aan een taak. Vaak is dat genoeg om de lethargie te doorbreken en motivatie te vinden om door te gaan. Zorg ook voor voldoende herstel en rust tussen de verschillende taken.

4. De Bore-out uitsteller

Type: Het zou ook kunnen dat je taken je niet uitdagen. Verveling is jouw vijand. Je vindt je taken saai en zinloos. Door de afwezigheid van uitdaging en betrokkenheid word je apatisch en dat leidt tot uitstel.   

Strategie: Bedenk manieren om je taken leuker of opwindender te maken, bijvoorbeeld door ze te koppelen aan je passies of door een element van competitie of beloning toe te voegen.

5. De Crisismaker

Type: Heb je een adrenalinekick nodig om in actie te komen? Je werkt het beste onder druk en daarom stel je je taken uit tot het laatste moment. Enkel als de inzet hoog is, voel je je genoeg gemotiveerd om te presteren.  

Strategie: Stel vroegere deadlines en deel deze met een verantwoordelijkheidspartner om een gevoel van urgentie te creëren. Verbind het voltooien van taken aan een ander doel of beloning.

6. De Risicovermijder

Type: Als je angst hebt om te falen, kan dat ertoe leiden dat je taken blijft uitstellen. Het idee dat je mogelijk kan falen werkt dan verlammend.

Strategie: Het kan helpen om je verwachtingen bij te stellen en zo te werken aan je zelfvertrouwen. Je kunt de taak opdelen in kleinere taken, die je zeker aankunt, en zo geleidelijk opbouwen naar moeilijkere taken.  Begrijp ook dat falen onderdeel is van een leerproces.

7. De Improvisator

Type: Als je weinig georganiseerd bent, kan dat leiden tot uitstelgedrag omdat je geen controle hebt over je tijd en je prioriteiten. Misschien vind je improvisatie en spontaniteit belangrijk en ervaar je plannen daardoor als vervelend. Of je kan niet besluiten wat je wil aanpakken en daardoor fladder je van de ene taak naar de andere zonder duidelijk doel.

Strategie: Koester je spontaniteit en improvisatie maar breng toch ook wat orde in de chaos door een duidelijke dagelijkse routine te ontwikkelen of gebruik planningstools om je taken te organiseren. Prioriteer activiteiten en word je eens bewust van hoe je je tijd besteedt. Dit kan helpen om een evenwicht te vinden tussen flexibiliteit en structuur.

Ten slotte

Natuurlijk kan de aard van je taak ook extra uitdagingen bieden. Complexe en moeilijke taken zijn voor alle types een uitdaging, net als saaie taken of taken die je niet liggen. Een universele strategie is om de taak op te splitsen in deeltaken en een actieplan te maken. Zoek daarnaast manieren  om het leuk, spannend of dringend te maken.

Dus welk uitsteltype ben jij? Herken je jezelf in een van deze beschrijvingen? Neem deze inzichten en kijk of je ze kunt toepassen op je dagelijks leven. Misschien vind je een nieuwe manier om je taken te benaderen die je helpt om uitstelgedrag te overwinnen. Probeer verschillende strategieën uit en kijk welke voor jou het beste werkt.