Angst is slechts zo diep als de geest toelaat.” – Japans spreekwoord

Heeft jouw kind faalangst? Of heb je misschien zelf faalangst voor een sollicitatie of een examen? Dan deel ik graag mijn beste tips met jou. Het omgaan met faalangst is een proces, maar met de juiste benadering en tools kan er veel vooruitgang worden geboekt. Hier volgen 7 tips tegen faalangst.

Tip 1: Schrijf je angsten op

Veeg je faalangst niet onder de mat maar ga er de confrontatie mee aan door op te schrijven waar je precies bang voor bent. Door het op te schrijven is het minder een dreigend zwaard van Damocles, maar heb je het gevoel dat het iets is waar je impact op kan hebben. Wil je je kind hierbij helpen, laat het dan zijn of haar angsten opschrijven en laat ze symbolisch verdwijnen door het papiertje te begraven of te verbranden. Je kan je kind ook helpen om de angsten te vertalen naar meer positieve gedachten. In plaats van ‘ik ga dit verpesten’ kun je voorstellen om te denken: ‘ik ga mijn best doen en dat is goed genoeg’. (zie ook tip 4)

Tip 2: Neem een omweg via het proces

Neem een omweg. Daar bedoel ik mee dat je je niet alleen op het resultaat mag richten – ik moet slagen – maar vooral ook op het proces om daartoe te komen. Als je gaat studeren terwijl je telkens aan je resultaat denkt, ben je eigenlijk niet met je leerstof zelf bezig en mis je focus. Probeer in de stof te kruipen en daar belangstelling voor te hebben zodat het ook leuk wordt om te doen. Het resultaat is immers het gevolg van een proces, maar je moet het proces uiteraard wel lopen. Om je kind hiermee te helpen, kun je eens nagaan wat manieren zijn om het studeren leuker te maken. Hoe kan je kind creatief met de leerstof bezig zijn? Denk aan mindmapping of laat je kind met kleuren werken om onderdelen van de stof meer nadruk te geven.  

Tip 3: Oefen met stress

Als je faalangst hebt, omdat je vreest niet tijdig klaar te zijn, dan kan je daarmee oefenen. Zet je wekker en maak een oefening onder tijdsdruk. Bij je kind kan je er een spel van maken en de tijd telkens lager zetten, zodat het kind succeservaringen krijgt en kan merken dat het steeds beter gaat. Als je kind moeite heeft om zich te concentreren, kan je ook oefenen door afleidingen te voorzien. Laat het eens een oefening maken, terwijl de radio speelt. Maak er een uitdaging van.

Tip 4: Zorg voor goede ondersteuning

Je kind kan beter leren als de omgeving rustig en veilig is. Dat is de logica zelf natuurlijk. Je kan enkel goed presteren als je je ook goed voelt. Daarom is het naast een veilige omgeving ook noodzakelijk om als ouder positief te steunen. Praat met je kind over zijn of haar angsten en ervaringen, stel gerust, motiveer en moedig aan. En als je zelf last hebt van faalangst, dan is het belangrijk je te omringen met positieve mensen die je steunen in plaats van af te breken.

Tip 5: Hou je gedachten in toom

Misschien heb je de neiging om negatief te denken: ‘ ik ga dit toch niet kunnen’ of ‘ik ben een kluns in wiskunde’.  Vervang die denkbeelden door ‘wat een ander kan, kan ik ook’ of ‘misschien word ik niet de allerbeste, maar ik kan zeker een goeie middelmaat zijn’. Deze tip heeft me in het verleden echt veel geholpen. Zo was ik rotslecht in turnen en balspelen. Ik speelde het voor elkaar om bij een opslag gewoonweg naast de bal te slaan tot grote hilariteit van enkele pesters. Totdat ik besloot om daar iets aan te doen. Ik ging stiekem oefenen tot ik beter werd en al vlug was ik de pesters te slim af. Met dit eerste succes, besloot ik dat ook te gaan toepassen op andere domeinen: tekenen bijvoorbeeld, ook al iets waar ik niets van bakte. Tot ik me met mijn mantra in gedachten wat meer ging focussen op tekentechnieken. En ja hoor, ook dat lukte. Sindsdien ben ik ervan overtuigd dat alles kan, als je er maar genoeg aandacht en zorg aan besteed en gemotiveerd bent om de obstakels op te ruimen.

Tip 6: Zorg voor een kalme voorbereiding

Op het moment dat je moet gaan presteren zorg je het beste voor een optimale mentale conditie. Dat doe je niet door net voor een examen nog allerlei zaken te gaan doornemen, want daar raak je enkel meer en meer door in stress. Die paar minuten zullen overigens niet genoeg zijn om nog snel leerstof in je hoofd te stampen. Je haalt veel meer voordeel door jezelf wat te ontspannen, zodat je mentaal sterk staat. Dat kan je doen door enkele ademhalingsoefeningen te doen, een liedje te zingen of gewoon wat vrolijk te kletsen met je medeleerlingen, zonder nog aan de leerstof te denken.  Wat ook veel helpt is als je de avond tevoren visualiseert dat je kalm en rustig alle vragen beantwoordt. Je hersenen weten immers het verschil niet tussen de realiteit en je verbeelding. En als je je de avond voordien hebt ingebeeld dat je kalm naar binnen gaat, rustig gaat zitten en zelfzeker deelneemt aan je examen, zal je dat tijdens het effectieve examen een betere focus geven. Als je meer wil weten over visualisatie, kan je hier eens gaan kijken.

Tip 7: Gebruik eventueel aangepaste strategieën

Als je kind of jijzelf een leer- of gedragsstoornis heeft – denk aan ADD of ADHD, …, dan kan faalangst nog versterkt worden door de unieke uitdagingen die deze condities met zich meebrengen. Het is daarom belangrijk om aangepaste strategieën te gebruiken die inspelen op die specifieke behoeften. Zo kan je technieken gebruiken om je beter te concentreren, zoals het opsplitsen van taken in kleinere deeltaken. Gebruik de technieken om succeservaringen op te doen. Met goede coping-strategieën kan je ook met een stoornis uitdagingen het hoofd bieden.

Ten slotte

Bedenk ten slotte dat faalangst net als alle angsten illusies in je hoofd zijn. Met de juiste mentale technieken kan je het de baas geraken. En als je er zelf niet uitkomt, dan kan je ook altijd gebruik maken van hypnose. Ikzelf heb altijd technieken voor zelfhypnose gebruikt en ik kan rustig zeggen dat ik geen enkel van mijn talrijke examens op de universiteit last had van stress of zenuwen. Mocht je voor jezelf of je kind van hypnose willen gebruik maken, dan ik je zeker deze coach van harte aanbevelen.